TÁC HẠI CỦA MA TÚY VÀ CHẤT GÂY NGHIỆN

Tệ nạn nghiện ma túy và các chất gây nghiện đang gây khủng hoảng toàn thế giới và riêng ở nước ta, tệ nạn này đang phát triển theo chiều hướng rất xấu trong một bộ phận thanh thiếu niên tạo sự lo lắng cho toàn xã hội. Không chỉ tác hại do gây ra sự nghiện ngập và dẫn đến tội ác làm băng hoại thế hệ trẻ mà chính phương cách sử dụng ma túy chủ yếu qua con đường tiêm chích làm cho sự lây nhiễm HIV/AIDS có nguy cơ lan truyền rất rộng. Mặc dù sự thông tin về tác hại của ma túy và các chất gây nghiện trên các phương tiện truyền thông đã được thực hiện khá nhiều nhưng vẫn còn không ít người chưa thấy rõ sự tác hại. Trong bài nói chuyện hôm nay, xin được nhắc lại và nhấn mạnh những gì chúng ta cần biết về ma túy và các chất gây nghiện cũng như những tác hại không lường của chúng.

Trước hết là ma túy. Đây là từ Hán Việt, với nghĩa: ma là tê mê, túy là say sưa. Như vậy, ma túy là chất đưa đến sự say sưa, mê mẩn. Đây cũng là từ tiếng Việt dùng để dịch chữ nước ngoài dùng để chỉ các chất gây nghiện thuộc loại nguy hiểm nhất. Đó là: thuốc phiện (là nhựa lấy từ quả cây thuốc phiện), morphine (là chất được trích ra từ thuốc phiện) heroin (còn gọi là bạch phiến, là chất được bón tổng hợp từ morphine), cocain (là chất được trích từ lá coca, ở ta người nghiện ít dùng nhiều nhất), là một số thuốc tổng hợp có tác dụng tương tự morphine được sử dụng trong điều trị y tế nhưng nếu người nghiện lạm dụng thì cũng được xem là ma túy, đó là pethidine (tên biệt dược: Dolosal, Dolargan) v.v...

Ngoài những chất được xếp vào loại ma túy thật sự kể trên, còn có những chất gây nghiện khác cũng gây tác hại không kém nếu bị lạm dụng. Các chất gây nghiện này thường dễ bị lạm dụng do hiểu lầm là ít hoặc không gây tác hại. Những chất này gồm có:
1. Cần sa mà tiếng lóng hiện nay gọi là bồ đà, được hút giống như hút thuốc lá. Nên lưu ý, cần sa trên phương diện dược học được phân vào nhóm chất gây ảo giác, trong đó có LSD là chất đang bị lạm dụng nhiều.
2. Các thuốc an thần gây ngủ như: Seduxen, Séconal (tiếng lóng là "sì cọt") Iménoctal (tiếng lóng là "immê") Rohypnol (tiếng lóng là "rô hồng", "rô cam").
3. Các thuốc kích thích loại amphetamin như ectasy mà báo chí gần đây có đề cập, bị sinh viên Mỹ lạm dụng và hiện đang lan tràn sang các nước Châu Á. Tất cả các chất kể trên đều là chất gây nghiện. Như vậy, việc sử dụng những chất gây nghiện này cụ thể đã gây ra tình trạng nghiện thuốc như thế nào ? Có tác hại nguy hiểm ra sao mà khiến cho tất cả chúng ta đều cần phải cảnh giác tránh xa ?

1.Gây sự lệ thuộc về mặt thể chất hoặc về mặt tâm lý:
Hay nói ngắn gọn là bị nô lệ. Người nghiện nếu đã quen dùng khó lòng ngưng, không sử dụng chất gây nghiện. Ma túy nguy hiểm vì nó gây sự lệ thuộc cả hai, thể chất và tâm lý. Về mặt tâm lý, người nghiện luôn có sự ham muốn không kềm chế được là phải sử dụng ma túy. Còn về mặt thể chất, nếu quen dùng mà lại ngưng, không sử dụng tiếp, sẽ bị các rối loạn mà từ chuyên môn y dược gọi là bị "hội chứng cai thuốc" gây cơn vật vã dữ dội như bị tiêu chảy, ói mữa, đau nhức cơ xương, tim đập hỗn loạn... làm người nghiện đau đớn khổ sở không chịu được phải tiếp tục dùng ma túy, thậm chí gây tội ác, cướp của, giết người để có tiền mua ma túy.

2.Có khuynh hướng phải tăng liều:
Tức là, người sử dụng chất gây nghiện cần phải tăng liều sử dụng lên mới đạt được tác dụng mong muốn. Thí dụ, lúc đầu chỉ cần hút một hai điếu cần sa trong ngày là thấy đủ, nhưng dần dần phải hút cả một hai chục điếu cần sa trở lên mới thấy đủ hay nói theo người nghiện là mới thấy "phê". Không những thế, người nghiện không chỉ tăngliều mà còn thay đổi chất gây nghiện, thay đổi phương cách sử dụng để tăng cảm giác khoái cảm. Và đây chính là mối nguy hại luôn chờ đón người tập tành sử dụng chất gây nghiện. Như lúc đầu chỉ hút vài điếu cần sa, sử dụng vài viên thuốc an thần gây ngủ loại Seduxen gọi là để nếm "cảm giác lạ", nhưng dần dà khi quen dùng, do nhu cầu phải đạt được cảm giác gọi là "phê", người nghiện sẽ đi đến sử dụng ma túy loại mạnh loại gây tác hại dữ dội cở như heroin. Rồi từ phương cách sử dụng chỉ là hút, hít, uống, người nghiện sẽ đi đến sử dụng phương cách tiêm chích, bởi vì tiêm chích là cách đạt đến cảm giác "phê" nhanh và mạnh nhất. Đến đây có thể là tận cùng của sự tác hại do sử dụng chất gây nghiện bởi vì tiêm chích ma túy là con đường thuận lợi nhất dẫn đến nhiễm HIV/AIDS, và khi bị lây nhiễm HIV/AIDS do tiêm chích ma túy, trong tình hình chưa có thuốc chữa và thuốc ngừa như hiện nay, bị lây nhiễm HIV/AIDS cũng có nghĩa là sẽ chết.

Ta nên lưu ý, ma túy và các chất gây nghiện chính là độc chất, chỉ cần dùng quá liều là đưa đến tử vong. Trong thời gian qua, có khá nhiều bạn trẻ nghiện ngập phải được đưa vào bệnh viện cấp cứu do ngộ độc heroin. Và nếu có dùng đúng liều không đưa đến tử vong thì bản thân ma túy và các chất gây nghiện đều có sẵn sự tác hại. Nói chung, các chất gây nghiện đều là các chất được gọi là "hướng tâm thần", hoặc là ức chế hoặc là kích thích hệ thần kinh trung ương. Lạm dụng các chất này sẽ ảnh hưởng đến trí tuệ, đặc biệt dễ bị suy nhược tâm thần. Như người nghiện cần sa, thuốc kích thích amphetamin dễ bị bệnh tâm thần, dễ sa sút ý chí đưa đến có khuynh hướng tự tử. Các thuốc an thần, thuốc ngủ đều có tác dụng phụ nếu dùng lâu ngày sẽ gây tổn hại đến các cơ quan khác nhau trong cơ thể. Ngoài tác hại do độc chất ma túy và chất gây nghiện làm nhiễm độc, cơ thể người nghiện còn bị tổn thương hoặc bị nhiễm trùng do phương cách sử dụng thuốc. Dân "chích choát", tức người nghiện dùng đường tiêm chích thì bị nhiễm trùng do tiêm thuốc bất kể điều kiện vô trùng, họ không chỉ bị lây nhiễm HIV mà còn bị nhiễm các bệnh lây qua đường máu như viêm gan siêu vi B, C...Người nghiện hít heroin, cocain thì bị thủng vách mũi, người hút cần sa thì bị viêm nhiễm đường hô hấp. Người nghiện amphetamin sau thới gian sử dụng kết hợp thuốc phiện và amphetamin thì tất cả răng đều bị gãy vụn. Do chỉ quan tâm đến sử dụng ma túy và chất gây nghiện để đạt cảm giác khoái cảm, người nghiện thường không tha thiết đến ăn uống và thường bị suy dinh dưỡng để từ đó bị nhiễm bệnh cùng một lúc.

Tệ nạn ma túy và chất gây nghiện không chỉ tác hại khu trú ở cá nhân mà có tác động đến toàn xã hội. Chỉ cần có một người nghiện trong gia đình thì gia đình đó xem như gánh chịu một thảm họa. Không những thế, người nghiện rất dễ phạm tội ác, có thể làm bất cứ điều gì phương hại đến an ninh trật tự xã hội miễn sao có tiền để tiêm chích, hút sách thỏa mãn cơn nghiện.

Tóm lại, tác hại của ma túy và các chất gây nghiện là khôn lường. Nếu sa vào con đường nghiện ngập, chắc chắn sẽ là thảm họa cho cá nhân, gia đình và cho cả xã hội. Xin các bạn trẻ đường lạm dụng chất gây nghiện dù bất cứ lý do gì. Đối với các bật phụ huynh, xin hãy dành thời gian quan tâm, gần gũi, chăm sóc con cái, đặc biệt ở tuổi mới lớn. Chúng ta cần có biện pháp tích cực giáo dục phòng ngừa cho trẻ không sa vào con đường nghiện ngập ma túy và các chất gây nghiện.

Ma túy là các hỗn hợp chất hóa học, có nguồn gốc tự nhiên hoặc tổng hợp nhân tạo, gây kích thích hoặc ức chế thần kinh. Khi ma túy xâm nhập vào cơ thể, có tác dụng làm thay đổi tâm trạng, ý thức và trí tuệ, khiến con người bị lệ thuộc theo chu kỳ (lên cơn nghiện) nên khi sử dụng thì rất khó bỏ.

Ma túy không chỉ hủy hoại sức khỏe mà còn làm suy thoái nòi giống, tàn phá phẩm giá và nhân cách con người, đe dọa cuộc sống an lành, hạnh phúc của bao gia đình, gây nguy hại đến trật tự-an ninh xã hội và cản trợ sự phát triển kinh tế- xã hội của mỗi quốc gia. Ma túy cũng chính là tác nhân dẫn đến tình trạng lây nhiễm căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS. Do đó, ma túy đã trở thành mối hiểm họa của toàn nhân loại.

Hiện nay, tình hình lạm dụng các chất ma túy trong thanh thiếu niên ngày càng tăng, điểm nóng là ở các đô thị và có khuynh hướng lan về nông thôn. Đặc biệt nghiêm trọng ma túy đã lan vào học đường, nơi đào tạo năng lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, trở thành mối quan tâm, lo lắng của gia đình, nhà trường và toàn xã hội. Tác hại của ma túy gây ảnh hưởng xấu đến việc học tập, đạo đức và rèn luyện học sinh, sinh viên. Nhiều em nghiện ma túy đã bỏ học và có người đã trở thành tội phạm. Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục – Đào tạo và Bộ Công an, hiện nay ở nước ta có khoảng 186.000 người nghiện ma túy, trong đó 70% lứa tuổi thanh thiếu niên. Trong năm 2005, có tới 1.234 học sinh, sinh viên và giáo viên sử dụng ma túy, 47.000 vụ phạm pháp hình sự do 64.500 em vị thành niên gây ra, trung bình chiếm 25% tổng số vụ phạm pháp trên toàn quốc. Riêng Quận Bình Tân chúng ta, theo báo cáo của Trung tâm tham vấn và hỗ trợ cộng đồng Quận Bình Tân, tính đến tháng 10/2005, Trung tâm đã tiếp nhận quản lý 54 ca nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn. Trong đó, các đối tượng tiêm chích ma túy chiếm đa số..

Trước thực trạng báo động về ma túy, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, chương trình hành động cụ thể nhằm tăng cường việc phòng chống ma túy, kiên quyết ngăn chặn ma túy xâm nhập học đường, công tác này được sự đồng tình ủng hộ mạnh mẽ của mọi tầng lớp nhân dân. Tuy nhiên, tệ nạn ma túy hiện vẫn đang diễn biến phức tạp, tình trạng nghiện ma túy trong thanh thiếu niên, sinh viên , học sinh đang có xu hướng gia tăng nhất là sử dụng thuốc lắc tại vũ trường, quán bar…Để ngăn chặn có hiệu quả tệ nạn ma túy xâm nhập học đường, các ngành, các cấp cần tập trung phối hợp đồng bộ, kiên quyết triệt phá các đường dây mua bán ma túy, xử lý nghiêm khắc bọn buôn bán, tổ chức và rủ rê, lôi kéo học sinh, sinh viên, thanh thiếu niên hút, hít, tiêm chích ma túy, ngăn chặn kịp thời các nguồn ma túy từ bên ngoài đưa vào trường học, bài trừ tận gốc tệ nạn ma túy. Ngành Giáo dục – Đào tạo cần tăng cường công tác tuyên truyền, tổ chức nhiều hoạt động phong trào có ý nghĩa, xây dựng sân chơi bổ ích, nhằm thu hút học sinh, sinh viên tham gia, từ đó nâng cao ý thức cộng đồng…tránh xa các tệ nạn xã hội. Các trường, trung tâm đào tạo cần kiểm tra, phát hiện sớm để phối hợp các ngành chức năng chữa trị kịp thời cho những học sinh, sinh viên đã nghiện ma túy. Gia đình kịp thời phát hiện, tự giác đưa con em đi cai nghiện tại các trường,, trung tâm cai nghiện.

Vì tương lai con em chúng ta, vì lợi ích của toàn xã hội, các ban, ngành, đoàn thể địa phương nghiêm chỉnh chấp hành Luật Phòng chống ma túy và thực hiện tốt chương trình mục tiêu “3 giảm”. Các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia công tác phòng chống ma túy, kịp thời phát hiện và tố giác tội phạm. Trong từng gia đình, các bậc cha mẹ nên giành thời gian chăm sóc, quản lý, giáo dục con cái, phối hợp cùng nhà trường và xã hội kiên quyết ngăn chặn và bài trừ tệ nạn nguy hiểm này.